10
NASZE SPRAWY
W
głowach
mamy
wszystko, tylko nie
amerykańskich ro-
botników, którzy w
pierwszych dniach maja 1886 r.
zginęli w Chicago, walcząc o swo-
ją godność.
Kapitalistyczni krwiopijcy
Święto Pracy, wprowadzone w
1889 r. przez II Międzynarodówkę
dla upamiętnienia wydarzeń chica-
gowskich, na ziemiach polskich ob-
chodzono już od 1890 r., zwłasz-
cza w ośrodkach miejskich, w któ-
rych istniał ruch robotniczy i socja-
listyczny. W czasie rewolucji 1905
r., podczas pochodów i demon-
stracji, ścierano się z carskim woj-
skiem, policją, kozakami i nacjo-
nalistycznymi bojówkami. Zatem
walka z kapitalistycznymi krwio-
pijcami, zwłaszcza w wydaniu Pol-
skiej Partii Socjalistycznej, mia-
ła także wymiar patriotyczny. Ma-
ło tego. Pochody 1 Maja, w czasie
których, obok portretów brodate-
go Marksa, przypominającego wy-
glądem patriarchę, czy Boga z ko-
ścielnych wyobrażeń, niesiono ob-
razy Matki Boskiej i aniołków, a na
przemian z „Czerwonym Sztanda-
rem” śpiewano „Boże, coś Polskę”,
miały także wymiar religijny.
Krewna ulicach
Druga RP nie kochała Święta Pra-
cy. Manifestacje 1-majowe, organi-
zowane głównie przez socjalistów z
legalnej Polskiej Partii Socjalistycz-
nej i komunistów z nielegalnej Ko-
munistycznej Partii Polski, rozpę-
dzała brutalnie policja. Jakby tego
było mało, walczyli z sobą socja-
liści i komuniści: w ruch szły pię-
ści, pałki i pistolety. 1 maja 1926 r.
wWarszawie zginęło pięć osób, a 1
maja 1928 r. – dwie osoby. O panu-
jącymwówczas pluralizmie, a zara-
zem politycznym rozbiciu ruchu ro-
botniczego, świadczy fakt, że wła-
sne obchody 1 Maja organizowały
też Narodowa Demokracja, Chrze-
ścijańska Demokracja, Bund (Po-
wszechny Żydowski Związek Ro-
botniczy) oraz Ukraińcy.
Socjalistyczny Grójec
1 maja 1919 r. na grójeckim rynku
odbyła się manifestacja robotników
z PPS i Związków Zawodowych, w
której uczestniczył Tomasz Nocz-
nicki, reprezentant PSL „Wyzwo-
lenie”. Międzywojenny Grójec był
stosunkowo silnym ośrodkiem ru-
chu socjalistycznego, a to za sprawą
aktywności miejscowych członków
PPS i Bund-u, którzy weszli w 1927
r. do Rady Miejskiej, wykazując się
znaczną kreatywnością. Burmistrz
Antoni Wojdak oraz radni endeccy
na czele z FranciszkiemCicheckim,
dyrektorem gimnazjum, mieli z ni-
mi istne urwanie głowy.
Wniosek nagły
30 kwietnia 1928 r., wponiedziałek,
Niech się święci... cały maj!
Początek maja kojarzy się nam ze świątecznymweekendem, czyli możliwością dłuższego odpoczynku, zrelaksowania się w
przydomowym ogródku, wypadu w góry itp. A byłoby jeszcze fajniej, gdyby III RP nie wykreśliła z kalendarza Narodowego
Święta Zwycięstwa i Wolności, obchodzonego 9 maja, na pamiątkę pokonania faszyzmu.
podczas posiedzenia Rady Miej-
skiej, do Prezydium wpłynął wnio-
sek nagły podpisany przez ławni-
ka Joska Drajera oraz radnych: Iza-
aka Finkielsztejna, Szmula Józefo-
wicza, Jechiala Kaszera, Rafaela
Klepfisza, Feliksa Sochę i Walente-
go Kabasę. Oto jego treść: „Ponie-
waż cały świat robotniczy świętuje
dzień 1-go Maja, składamy wnio-
sek: Rada Miejska poleca Magistra-
towi zwolnić wszystkich pracowni-
ków miejskich z pracy w d. 1 Ma-
ja”. Projektodawcy tłumaczyli ów
postulat tym, że 1 Maja jest świę-
tem „całej warstwy pracującej”,
czyli również pracowników grójec-
kiego Magistratu.
- Jest to święto tylko warstwy pra-
cującej, zgrupowanej przy związ-
kach socjalistycznych – zaopono-
wał radny Cichecki.
- 1 Maja nie ma na liście świąt znaj-
dującej się w Magistracie, więc
wniosek jest bezpodstawny - dodał
radny Kazimierz Machowski.
Na te słowa burmistrz Wojdak po
prostu przerwał posiedzenie, nie
poddając wniosku socjalistów pod
głosowanie. Zatem urzędnicy gró-
jeckiego Magistratu dzień 1 maja
1928 r. spędzili w pracy.
Nie tylko szturmówki
Gdy w 1950 r. 1 Maja otrzymał w
Polsce status święta państwowego,
wolnego od pracy, powtórka sytu-
acji z 1928 r. była już niemożliwa.
Nawet gdybyś nie chciał, musiałeś
iść w 1-majowym pochodzie, żeby
pokazać władzy, jak bardzo podoba
ci się życie w socjalistycznym ra-
ju na ziemi. Z drugiej strony na po-
chód, będący barwnym wydarze-
niem, czekało się jak na lody śmie-
tankowe, których sprzedaż właśnie
wtedy ruszała.
- Gdy wraz z kolegami z Mazowsza
Grójec paradowaliśmy w klubo-
wych strojach przed trybuną hono-
rową, rozpierała nas duma, że jeste-
śmy piłkarzami reprezentującymi
nasz klub, nasze miasto – wyznaje
jedna z legend grójeckiego futbolu.
Zdejmujemy flagi
Zaraz po uroczystościach 1-majo-
wych z budynków i masztów zdej-
mowano biało-czerwone flagi. Nie
mogły one powiewać na wietrze w
dniu 3 maja, gdyż ludowa ojczyzna
nie czciła oficjalnie „Majowej Ju-
trzenki”. Święto Konstytucji 3 Ma-
ja, jako święto państwowe i naro-
dowe, wolne od pracy, celebrowa-
no z rozmachemwDrugiej Rzeczy-
pospolitej. W latach 20. i 30. Polska
Macierz Szkolna urządzała zbiórkę
na Dar Narodowy, służący wspiera-
niu działalności kulturalno-oświa-
towej. Po wojnie święto to, zanad-
to kojarzące się z Rzeczypospoli-
tą szlachecką, zastąpiono Dniami
Oświaty, Książki i Prasy.
Pójdźmy dalej
Trzecia RP przywróciła Święto
Konstytucji 3 Maja, pozostawia-
jąc 1 Maja. Pomiędzy 1 a 3 maja,
dniami ustawowo wolnymi od pra-
cy, jest 2 maja, czyli Dzień Flagi
RP albo raczej urlopów. Aż się pro-
si, żeby świętować także - nie tyl-
ko na zasadzie urlopu - w kolejne
majowe dni. 4 maja zanosimy mo-
dły do św. Floriana w intencji stra-
żaków! 5 maja modlimy się za du-
szę Józefa Becka, który w 1939 r. w
sejmowym wystąpieniu tak pięknie
mówił o polskim honorze! 6 maja
oddajemy cześć powstańcom stycz-
niowym, którzy w 1863 r. zwycię-
żyli w bitwie pod Kobylanką! 7 ma-
ja prężymy piersi z powodu zajęcia
przez nasze wojska w 1920 r. Kijo-
wa! 8 maja wspominamy zwycię-
stwo powstańców wielkopolskich
w 1848 r. w bitwie o Kcynię! A 9
maja, w Dzień Zwycięstwa, śpie-
wamy „Dzień Pobiedy”. Laba za-
pewniona, a harować mogą za nas...
Azjaci.
Remigiusz Matyjas
PS. Coś od życia należy się też rol-
nikom. Dla nich specjalny bonus w
postaci 10 maja, czyli dnia św. Izy-
dora Oracza. W ten dzień inwentarz
doglądać będą…teżAzjaci.
Manifestacja 1-majowa na grójeckim rynku w 1919 r. (fot. archiwum)
Jabłoń–królowaroślinsadowniczych
naszegoklimatu.Darkrólowej
Bonydlajejmęża,królaZygmunta
Starego.Dziśpo500latachmożemy
powiedzieć,żejabłkagrójeckie
toowoceoiściekrólewskim
rodowodzie.Odponadpięciu
wiekówzachwycajązapachem,
kształtem,jędrnością ismakiem.
M
arka „Jabłka Grójec-
kie” odnosi się do 27
odmian i ich sportów
wywodzących się z re-
gionu grójeckiego. Swoje wyjątko-
we walory zawdzięczają warunkom
glebowym oraz klimatycznym. Ze
względu na panujący tu wyjątkowy
mikroklimat, jabłka grójeckie cha-
rakteryzują się średnio o 5% wyższą
kwasowością niż u jabłek tej samej
odmiany pochodzących z innych re-
gionów oraz wyraźnym rumieńcem
wynikającym z wyższej zawarto-
ści barwników pod skórką (antocyja-
nów i karotenoidów). Jabłka Grójec-
kie mogą być oferowane wyłącznie
jako jabłka klasy premium (ekstra i I),
które spełniły szczegółowe wymaga-
500 lat jabłek grójeckich
nia dotyczącewybarwienia, wielkości
i jędrności miąższu.
Pod koniec 2011 r. Jabłka Grójeckie
zostały wpisane do unijnego rejestru
jako Chronione Oznaczenie Geogra-
ficzne. Jest wiele odmian Jabłek Gró-
jeckich, najpopularniejsze to m.in.
Gala, Jonaprince, Jonagold, Golden
Delicious, Ligol – dodaje Maciej Ma-
jewski, prezes Stowarzyszenia Sady
Grójeckie.
Początki Jabłek Grójeckich
Historia jabłek grójeckich związana
jestzKrólowąBoną,którawXVIwie-
kuotrzymaławtej części krajuogrom-
ne połacie ziemi i przeznaczyła je, na
królewską plantację drzew owoco-
wych, awszczególnościjabłoni.Przez
kolejne stulecia, za dekretemZygmun-
ta IIAugusta, jabłka z okolicGrójca lą-
dowały na królewskim stole. W XIX
w. zasługi dla rozwoju sadownictwa
poczynili duchowni – Roch Wójcic-
ki z Belska, ks. Niedźwiedzki z Łęcze-
syc oraz Stefan Roguski z Goszczyna.
W1918 roku Jan Cieślak z Podgórzyc
wybudował pierwszą przechowalnię
owoców. Po II wojnie światowej z ini-
cjatywy profesora Szczepana Pieniąż-
ka powołano Instytut Sadownictwa i
Kwiaciarstwa. Wychowanek profeso-
ra –EligiuszGajewski – założyłwNo-
wej Wsi Zakład Doświadczalny Insty-
tutu –wzorcowe gospodarstwo, źródło
wiedzyonajnowszychmetodachupra-
wy jabłoni. Obecnie na terenie Grójec-
czyzny uprawia się intensywne sady
karłowe, które dostarczają ok. 40%
krajowej produkcji jabłek, a intensyw-
ność uprawwniektórych gminach się-
ga nawet do 70%. W 2017 roku teren
Jabłka Grójeckiego obejmował 3810
ha, ilość sprzedanych tonwyniosła 125
162 –mówiMagdalenaWrotek-Figar-
ska zeStowarzyszeniaSadyGrójeckie.
Dziś po 500 latach możemy powie-
dzieć, że Jabłka Grójeckie to owoce o
iście królewskim rodowodzie, a boga-
tą historią tych pięknych owoców po-
winniśmy się chwalić na całym świe-
cie – dodaje Maciej Majewski, prezes
Stowarzyszenia SadyGrójeckie.
Co kryje w sobie jabłko?
Niebezprzyczynymówi się„Anapple
a day keeps the doctor away”, ponie-
waż jabłkakryjąwsobie różnewitami-
ny, składniki mineralne i inne składni-
ki bioaktywne. Liczne badania nauko-
we potwierdzają, że regularne spoży-
wanie jabłek ma korzystny wpływ na
zdrowie. Jabłka zawierają wiele wita-
min (wtymwitaminę z grupyB iwita-
minę C) oraz składnikówmineralnych
(potas, fosfor, wapń, magnez i żelazo).
Zawarty w jabkach błonnik pokarmo-
wy reguluje pracę jelit, chroniąc przed
zaparciami oraz pomaga w utrzyma-
niu prawidłowej mikroflory jelitowej,
a jej znaczenie dla zdrowia człowieka
jest bardzo podkreślane w ostatnich la-
tach.Możliwie często powinno się jeść
owoce ze skórką, ponieważ to pod nią
znajduje się najwięcej cennych fla-
wonoidów. American Association for
Cancer Research przeprowadziło ba-
danie, które wskazało, że jedzenie ja-
błek zmniejsza ryzyko zachorowania
na raka trzustki o 23%. Jabłka zawie-
rają silny przeciwutleniacz, który chro-
ni komórkimózgu przed degeneracją.
Jak jeść? Czy warto przetwarzać?
Jabłka Grójeckie doskonale sprawdzą
się jako zalecana porcja owoców, która
powinna znaleźć się w naszej codzien-
nej diecie. Propozycji na wykorzysta-
nie jabłek jest naprawdę wiele. Jak na-
pisał Jan Brzechwa: „Jest zupa jabłko-
waiknedlezjabłkami,duszonesąjabł-
ka, pieczone są jabłka i z jabłek szarlot-
ka, i kompot, i babka!”. Korzystajmy
więc z dostępności Jabłek Grójeckich
każdego dnia!
Stowarzyszenie SadyGrójeckie
