14
NASZE SPRAWY
Gdy sąsiad truje sąsiada
Polska należy do niechlubnej
czołówki krajów Unii Europej-
skiej jeśli chodzi o zanieczysz-
czenie powietrza. Dotyczy to
zwłaszcza unoszących się w
powietrzu drobnych pyłów
o średnicy nie większej niż
2,5 mikrometra, zwanych w
skrócie PM2,5. Zawierają one
m.in. związki siarki i azotu,
metale ciężkie oraz amoniak.
W
edług WHO ich
stężenie nie powin-
no przekraczać 10
mikrogramów na
metr sześcienny, norma europej-
ska jest bardziej liberalna – 25 μg/
m3. Tymczasem w wielu polskich
miastach wskaźnik ten przekra-
cza nawet 40 μg/m3 i są to tylko
wartości średnie, co oznacza, że
okresowo zanieczyszczenie bywa
jeszcze większe. Cząsteczki tych
pyłów są szczególnie groźne, po-
nieważ wnikają aż do pęcherzy-
ków płucnych skąd przedostają
się do krwi i wraz z nią dociera-
ją do różnych narządów i tkanek.
Pył zawieszony – uszkadza płu-
ca, podnosi ciśnienie krwi, zwęża
naczynia krwionośne i drogi od-
dechowe, zwiększa ryzyko zawa-
łu serca i udaru mózgu, może być
rakotwórczy. Prowadzi do zabu-
rzeń w rozwoju nienarodzonego
dziecka, gdyż przenika przez ło-
żysko matki oddychającej zanie-
czyszczonym powietrzem..
Dużym problemem jest też ska-
żenie powietrza wielopierście-
niowymi węglowodorami aro-
matycznymi (WWA) takimi jak
np. benzen czy benzopiren, które
zwiększają ryzyko raka (zwłasz-
cza płuc), mogą podrażniać skó-
rę i oczy. Ich stężenie w Polsce
średnio przekracza sześciokrotnie
normy europejskie.
W zanieczyszczonym powietrzu
znajduje się też ozon – uszkadza-
jący płuca, wywołujący kaszel i
bóle w klatce piersiowej; tlenek
siarki zwężający drogi oddecho-
we zwłaszcza u osób chorych na
astmę i małych dzieci; tlenki azo-
tu –wywołujący m.in. zaburze-
nia rozwoju u dzieci; tlenek wę-
gla, który powoduje niedotlenie-
nie serca, mózgu i innych narzą-
dów, zwiększa ryzyko zawału
serca i udaru mózgu; czy ołów–
uszkadzający mózg, nerwy, kości,
układ krwiotwórczy i odporno-
ściowy, nerki i narządy rozrodcze.
Wdychanie zanieczyszczonego
powietrza odbija się negatywnie
na zdrowiu każdego, nawet naj-
bardziej odpornego człowieka. W
grupie szczególnie wrażliwej na
jego działanie znajdują się osoby
starsze, osłabione, chore, kobiety
w ciąży, a także noworodki i dzie-
ci. U dzieci układ odpornościowy
nie jest w pełni rozwinięty i ich
odporność również na choroby
wywołane zanieczyszczonym po-
wietrzem jest mniejsza. Po za tym
dzieci oddychają głównie przez
usta, przez co powietrze dostają-
ce się do ich płuc nie jest filtro-
wane przez śluz i nabłonek nosa.
Na domiar złego maluchy wdy-
chają powietrze najgorszej jako-
ści – szkodliwe cząsteczki opada-
ją, dlatego im bliżej gruntu (czy-
li im niższy człowiek), tym wyż-
sze stężenie trujących substancji.
Trujemy się sami
Wbrew pozorom za fatalny stan
polskiego powietrza nie odpo-
wiada przemysł. Nasze fabryki
czy elektrownie zostały unowo-
F.Pułapa - S.Pancewicz Piasecz-
no 2017
Znajdź wygrywającą kontynu-
ację białych
Rozwiązanie poprzedniej zagad-
ki: Wxf3
stwo w ligowych rozgrywkach
nie mogło być już dziełem przy-
padku, wszyscy poważni zawod-
nicy wzięli sobie na celownik no-
wego lidera, mobilizując się do-
datkowo na ewentualny z nim po-
jedynek w kolejnym turnieju. Ja-
kież zatem musiało być ich zdzi-
wienie, kiedy Filip Pułapa kolej-
ny raz ograł wszystkich po ko-
lei i znowu z maksymalną ilością
punktów zgarnął pierwsze miej-
sce, wydłużając swój rekord do
piętnastu wygranych partii z rzę-
du! Tego typu rajd jednego sza-
chisty jest rzeczą bez preceden-
su w kilkuletniej historii rozgry-
wek MLS.
Ale każda seria ma swój koniec,
również i ta musiała mieć finał.
Nastąpił on w kolejnej odsłonie
zawodów, gdzie w jednej z partii
Filip Pułapa uznał wyższość ko-
lejnego z naszych reprezentan-
tów, Jakuba Łukiewicza. Mimo
SukcesywChylicach i Piasecznie
Mamy również bardzo dobre wie-
ści z ostatnich turniejów klasyfi-
kacyjnych, gdzie kolejni nasi re-
prezentanci walczyli o swo-
je pierwsze kategorie. Tuż przed
końcem ubiegłego roku wybrali-
śmy się z grupą juniorów do Chy-
lic, gdzie padły aż cztery nowe
normy. Martyna Chądzyńska
(złoty medal w kat. 2004/2005),
Julia Sieczkowska i Jakub Drąż-
kiewicz zdobyli IV kategorię
a Bartosz Drążkiewicz - V. W
styczniowych zawodach w Pia-
secznie świetnie spisał się Michał
Cybulski, zdobywając złoty me-
dal w kat. 2004/2005 i uzyskując
IV kategorię.
Adam Lasota
poniesionej porażki Filip zakoń-
czył turniej na drugim miejscu,
co, jakkolwiek dziwnie by to nie
zabrzmiało, było dla niego jak
dotąd najgorszym rezultatem w
tych rozgrywkach.
Awans do II kategorii
Ostatecznym dowodem na duże
postępy Pułapa, był jego wyczyn
w styczniowych zawodach z cy-
klu "Grand Prix Chylice - Pia-
seczno". Pierwszego dnia Fi-
lip zmierzył się z czwórką do-
świadczonych zawodników o
wyższym rankingu i uzyskał 2,5
punktu. Jak się wkrótce okazało,
nie było to ostatnie słowo nasze-
go juniora. Nazajutrz, w kolej-
nych dwóch rundach Filip ograł
jeszcze mocniejszych rywali i
już przed ostatnią partią mie-
liśmy oficjalne potwierdzenie
zdobycia przez niego II katego-
rii szachowej. Tym samym Filip
dołączył do elitarnej, kilkuoso-
bowej grupy w naszym klubie,
legitymującej się takim rankin-
giem, a co więcej, dokonał tego
wyczynu w rekordowo młodym
wieku (dotychczasowy rekord
należał do kolejnej naszej gwiaz-
dy - Bogusława Pariaszewskie-
go - II kat. w wieku 11 lat). W
całym turnieju Filip zajął dzie-
lone 3 miejsce, co również było
ogromnym sukcesem. Dodatko-
wo uzyskał srebrny medal w kla-
syfikacji roczników 2006-2007
i zdobył nagrodę finansową dla
najlepszego zawodnika w swojej
kategorii rankingowej.
N
asz zawodnik, po naj-
większym sukcesie w
swojej dopiero co roz-
poczynającej się karie-
rze, jakim było wygranie pierw-
szego z turniejów MLS, w kolej-
nej odsłonie ligi powtórzył ten
wyczyn, ponownie stając na naj-
wyższym stopniu podium z kom-
pletem punktów. W tym momen-
cie forma Filipa zaczęła już bu-
dzić spore zdziwienie wśród ry-
wali. Dotychczasowi, wieloletni
liderzy ligi pamiętali co prawda
młodszego kolegę, jako dość so-
lidnego zawodnika, lecz nie mieli
z nim przeważnie większych kło-
potów. Tymczasem gra Filipa w
tym sezonie nabrała zdecydowa-
nie wyższej jakości, co jest efek-
tem bardzo solidnej, wręcz mode-
lowej, pracy nad szachami.
Wschodząca gwiazda..?
Ponieważ dwukrotne zwycię-
W jednym z poprzednich wydań Życia Grójca pisaliśmy o bardzo udanym starcie reprezentantów grójeckiego
klubu wwareckiej Międzyszkolnej Lidze Szachowej. Do dzisiaj odbyły się już cztery turnieje wchodzące w skład
tych rozgrywek. Na ich niekwestionowaną gwiazdę wyrósł w tym czasie zaledwie dziesięcioletni Filip Pułapa.
SZACHOWE ŻYCIE GRÓJCA
– błyskawiczny awans Filipa Pułapy
Filip Pułapa za zawodach w Piasecznie
cześnione i szkodzą środowisku
znacznie mniej niż 30 lat temu.
Głównym źródłem zanieczysz-
czeń powietrza w Polsce są go-
spodarstwa domowe. Odpowia-
dają one za prawie połowę całko-
witej emisji pyłu zawieszonego,
około 85 procent emisji WWA
(wielopierścieniowych węglowo-
dorów aromatycznych) i prak-
tycznie 100 proc. toksycznej mie-
szanki związanej z nielegalnym
spalaniem tworzyw sztucznych.
Jest to tzw. niska emisja po-
wierzchniowa (nazwa pochodzi
od niskich kominów, nie od ni-
skiego poziomu zanieczyszczeń),
czyli produkty spalania węgla,
drewna a nierzadko śmieci w do-
mowych piecach, kotłach i ko-
minkach najróżniejszych typów.
Według przeprowadzonych ba-
dań co piąty z nas uznaje spala-
nie śmieci za zachowanie ekono-
miczne i ekologiczne!
Zamienić auto na rower
Drugie ważne źródło niskiej emi-
sji to samochody. Szczególnie
szkodliwe są popularne w na-
szym kraju pojazdy używane,
wyposażone w silniki Diesla. Al-
ternatywą dla nich są ekologicz-
ne samochody z napędem elek-
trycznym. Jednak choć nie emitu-
ją spalin, są też źródłem groźnych
pyłów pochodzących ze ściera-
nia się opon i klocków hamulco-
wych. – jak samochody z trady-
cyjnym napędem.
Warto w ogóle zrezygnować z sa-
mochodu na rzecz komunikacji
publicznej, roweru czy choćby
spacerów. Z pewnością wpłynie
to pozytywnie na środowisko jak
również na nasze zdrowie.
Jeśli wiemy lub podejrzewamy,
że powietrze w naszej okolicy jest
silnie zanieczyszczone powinni-
śmy zachować szczególną ostroż-
ność. Wtedy najlepiej zostać w
domu i nie otwierać okien. Można
zainstalować filtry oczyszczają-
ce powietrze lub w sposób ekolo-
giczny pozbyć się zanieczyszczeń
wykorzystując kwiaty. Doskonale
sprawdzą się bardzo popularne w
naszych domach: skrzydłokwiat,
dracena, bluszcz pospolity, wę-
żownica (sansewieria gwinejska)
czy zielistka, a także niedocenia-
na chryzantema wielokwiatowa.
Gdy wychodzimy na zewnątrz,
warto założyć maskę antysmo-
gową z odpowiednim filtrem.
Pamiętajmy, że wszyscy mamy
wpływ na jakość powietrza w na-
szej okolicy i obowiązek dbać o
jego czystość.
Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny w Grójcu
