EDUKACJA
7
ŻYCIE GRÓJCA
|
LISTOPAD 2018
W
roku 2018 otrzymał
ją Mirosław Skrzyp-
czyk ze Szczeko-
cin, a w jedenastce
nominowanych znalazła się m.in.
Małgorzata Andrychowicz, polo-
nistka i bibliotekarka grójeckiego
gimnazjum, redaktorka fanpejdża
„Pamięć dla przyszłości Grójec”,
liderka dialogu.
Tak to się zaczęło
Jest rodowitą grójczanką. Jako
dziecko, przechodząc obok wzgó-
rza, na którym bawili się rówie-
śnicy, usłyszała od swojej mamy
Krystyny Rosińskiej (polonistki):
„Tutaj kiedyś chowano Żydów”.
Zaczęła się zastanawiać, co to za
jedni ci Żydzi, skąd się tu wzięli,
kim byli, co się z nimi stało?
– Od mamy – wspomina pani Mał-
gorzata – niewiele dowiedziałam
się o grójeckich Żydach, gdyż uro-
dziła się w Goszczynie, a w Grójcu
zamieszkała wraz z rodzicami w
sierpniu 1945 r., czyli już kilka lat
po likwidacji miejscowego getta.
Z kolei babcia, czyli Zofia Ptasiń-
ska, założycielka rodzinnego klanu
polonistek, opowiadała o Żydach,
których pamiętała z Goszczyna.
Przełom
Małgorzata Andrychowicz pod-
czas studiów na Uniwersytecie
Warszawskim, oczywiście poloni-
stycznych, napisała pracę magi-
sterską o twórczości Adolfa Rud-
nickiego. Po studiach, jako na-
uczycielka grójeckich szkół, dłu-
go nie miała odwagi, aby z „epoką
pieców”, która nie dawała jej już
spokoju, wyjść do ludzi.
Do ludzi wyszła dopiero wtedy,
gdy w jej życiu osobistym zaszła
zmiana. W nowej rzeczywistości
odnalazła się, realizując swoją pa-
sję.
– Poszerzałam swoją wiedzę pod-
czas seminariów i szkoleń w Pol-
sce i Izraelu, zrazem jakby wycho-
dząc z cienia samej siebie – wyzna-
je. - Zaangażowałam się w progra-
my edukacyjne, np. w Szkołę Dia-
logu oraz Pamięć dla Przyszłości,
w końcu założyłam stronę na Fa-
cebooku o żydowskiej przeszłości
Grójca.
Krzycząca cisza
W chwilach zwątpienia, gdy zada-
wała sobie pytanie: „Dlaczego to
robię?”, przypominały się jej sło-
wa Pierre’a z Paryża. Po wizycie
w Grójcu napisał: „Nie mogę za-
pomnieć tego pustego cmentarza”.
– A ja – mówi Małgorzata Andry-
chowicz – wciąż mam przed ocza-
mi tamtą scenę z dzieciństwa, czy-
li rówieśników bawiących się
resztkami macew. – Dziś – doda-
je – cmentarz żydowski jest ogro-
dzony, ale za płotem i bramą, nie
licząc dwóch pomników, panuje
pustka. Chciałabym ją wypełnić,
czyli poznać imiona i nazwiska ży-
dowskich obywateli Grójca, do-
wiedzieć się, gdzie mieszkali i pra-
cowali, jakie były ich marzenia.
Wywoływanie z niepamięci
–
Wraz z uczniami – opowiada -
wywołujemy grójeckich Żydów z
niepamięci, rozmawiając ze świad-
kami historii, recytując wiersze
przed kirkutem albo na ulicy Lewi-
czyńskiej przed dawnym kahałem,
wychodząc w żydowskich strojach
na ulicę Mszczonowską, wykonu-
jąc prezentacje multimedialne, któ-
re można oglądać w holu kina, krę-
cąc dokumentalne filmiki z fabułą
(o żydowskiej dziewczynce Belli z
Grójca i Archiwum Ringelbluma),
dostępne na youtube, czy po prostu
sadząc w ogródku szkolnym kro-
kusy, upamiętniające dzieci – ofia-
ry Holokaustu.
– Co jest owocem owego wywoły-
wania z niepamięci? – pytamy.
– W świadomości moich uczniów
– mówi z dumą - zakodowała się
już prawda, że Grójec był wielo-
Małgorzata Andrychowicz –
rzecz o wypełnianiu pustki
Nagroda im. Ireny Sendlerowej „Za naprawianie świata” przyznawana jest nauczycielom szkół podstawowych i
ponadpodstawowych, którzy„uczą i wychowują w duchu tolerancji i poszanowania dla innych, inspirują do działań
zgodnych z tymi zasadami i odgrywają aktywną rolę w swojej szkole oraz społeczności lokalnej”.
kulturowy. Wyrażają to nieraz pro-
stymi słowami, świadczącymi o
szczerym przeżywaniu tego, co ro-
bimy: „Nie wiedziałem, że w Grój-
cu było tylu Żydów” albo „Cie-
szę się, że mogliśmy zrobić coś dla
tych ludzi”. Tak, zrobiliśmy „coś
dla tych ludzi”. Bo Żydzi to tacy
sami ludzie jak my, ze swoimi wa-
dami i zaletami.
Potęga Facebooka
Pierre z Paryża, potomek miesz-
kającej niegdyś w Grójcu rodzi-
ny Rozenblumów, dowiedział się o
działaniach Małgorzaty Andrycho-
wicz, gdy zobaczył mapkę grójec-
kiego getta, zamieszczoną na fan-
pejdżu "Pamięć dla Przyszłości
Grójec".
– Nawiązaliśmy z Pierre’m współ-
pracę – opowiada nasza liderka dia-
logu. – Opisaliśmy historię rodzi-
ny Rozenblumów na Facebooku, a
potem Pierre wraz z siostrą Char-
lotte odwiedził Grójec, miejsce, z
którego musieli uciekać w wojnę
jego dziadkowie. Historia zatoczy-
ła koło. Przekonałam się wtedy, jak
wielka jest siła Facebooka. Dzięki
niemu odnaleźli nas potomkowie
grójeckich Żydów z Francji i USA,
dzieląc się swoimi rodzinnymi hi-
storiami, zwracając się z prośbą o
informacje o rodzinie czy sposobie
dotarcia do dokumentów i źródeł.
Całe nasze miasto emocjonowało
się zamieszczoną przez nas, sensa-
cyjną informacją o grójeckich ko-
rzeniach hollywoodzkiej gwiazdy
Scarlett Johansson. Post o niej miał
około 14 tysięcy wyświetleń – za-
uważa z satysfakcją, przyznając
zarazem, o czym do tej pory niko-
mu jeszcze nie mówiła, że podjęta
przez nią listowna próba nawiąza-
nia kontaktu z aktorką zakończyła
się niepowodzeniem.
Nie tylko Żydzi
Fanpejdż "Pamięć dla Przyszło-
ści Grójec", posiadający już blisko
1500 polubień, stanowi ważny ele-
ment wirtualnej przestrzeni, zna-
ny każdemu, komu bliska jest hi-
storia Grójca i powiatu grójeckie-
go, wciąż posiadająca wiele pu-
stych kart.
– W odpowiedzi na społecz-
ne zapotrzebowanie publikuje-
my wszystko, co dotyczy dziejów
naszego miasta i regionu, zarów-
no nasze materiały, jak i rzeczy,
głównie zdjęcia z archiwów do-
mowych, nadsyłane przez czytel-
ników – wyjaśnia redaktorka fan-
pejdża. – Czytelnicy szczególnie
upodobali sobie zagadki oraz ze-
stawienia dwóch fotografii (archi-
walnej i współczesnej) pokazujące,
jak to samo miejsce, np. ulica czy
dom, wyglądało kiedyś i jak wy-
gląda teraz. Często dochodzi wte-
dy do dyskusji, niekiedy nawet po-
lemik, świadczących, że takie fo-
rum jest mieszkańcom ziemi gró-
jeckiej potrzebne - konstatuje Mał-
gorzata Andrychowicz, wyróżnio-
na w konkursie na Nagrodę im.
Ireny Sendlerowej „Za naprawia-
nie świata”.
Remigiusz Matyjas
25 października w Publicznej Szkole
Podstawowej w Bikówku odbyło się
ślubowanie klasy pierwszej. Odby-
ło się ono w roku wyjątkowym – set-
nymrokuNiepodległości –niemogło
zabraknąć więc nawiązań do tej waż-
nej daty. Zarówno program artystycz-
Ślubowanie w 100. rocznicę niepodległości
ny, jak i dekoracje (wykonane czę-
ściowo przez pierwszoklasistów) po-
ruszały tematykę patriotyzmu i nie-
podległości. Podczas uroczystości
salę gimnastyczną zdobiły prace pla-
styczne pod tytułem „Polska – moja
Ojczyzna”. Rodzice wręczyli dzie-
ciom przygotowane specjalnie na tę
okazję tarcze, a pani dyrektor prze-
kazała uczniom wizerunek polskie-
go godła, który zawisł w ich sali lek-
cyjnej.
Marzanna Karpińska,
wychowawczyni klasy pierwszej
Najpiękniejsze szopki i ozdoby
26 listopada rozstrzygnięty został
konkurs plastyczny„Świąteczna
ozdoba choinkowa i szopka
bożonarodzeniowa”.
Szopki i ozdoby oceniała komisja
konkursowa w składzie: Anna Da-
ria Merska,Agnieszka Kazała i Ka-
rolina Pawlicka.
W konkursie wzięło udział 121
prac (w tym 31 szopek). Komisja
pod uwagę brała przede wszyst-
kim: samodzielność wykonania,
pomysłowość interpretacji tematu,
oryginalną technikę, wartości arty-
styczne oraz możliwość zawiesze-
nia na choince (w przypadku ozdo-
by).
Wszystkie nagrodzone prace bę-
dzie można podziwiać w holu
Grójeckiego Ośrodka Kultury od
5 grudnia. Wynik konkursu na
www:gokgrojec.pl.
