21 maja o 10:00 w sali widowiskowej Grójeckiego Ośrodka Kultury odbyło się sympozjum naukowe pod nazwą „Południowe Mazowsze w świetle badan archeologicznych”. Do Grójca przyjechali pracownicy Państwowego Muzeum Archeologicznego (PMA) w Warszawie. Całość poprowadził regionalista dr Remigiusz Matyjas.
Sympozjum oficjalnie rozpoczął dyrektor GOK Grzegorz Rejer, inicjator wydarzenia, który przywitał pracowników muzeum, gości i młodzież szkolną. W imieniu Państwowego Muzeum Archeologicznego zabrał głos dyrektor dr Wojciech Brzeziński. – Odtwórca roli sławnego Indiany Jonesa, Harrison Ford, niestety nie przyjedzie do Grójca – zaczął R. Matyjas, przywołując postać filmowego archeologa, którym wielu z nas chciałoby zostać. Zauważył też, że archeologia i sadownictwo mogą poszczycić się własnymi dekalogami powstałymi w tym sam czasie, czyli na początku XX w.
Wykładowcy przedstawili swoje prezentacje licznie przybyłej – pod opieką nauczycieli – młodzieży szkolnej, opowiadając o znaleziskach archeologicznych z południowej części Mazowsza. Mgr Michał Paczkowski (Pracownia Archeologicznych Badań Ratowniczych), w sposób przystępny, zdefiniował archeologię, wyjaśniając, skąd wziął się podział na epoki: kamienia, brązu i żelaza, stawiając tezę, że obecnie żyjemy w epoce plastiku. Osobno omówił zagadnienia związane z epoką kamienia. Mgr Łukasz Karczmarek (Dział Epoki Brązu i Wczesnej Epoki Żelaza) przedstawił odkrycia z epoki brązu, w tym skarb z Krobowa. Znalezione tarczki, bransolety, naramienniki i obrączki to prawdopodobnie przedmioty, które importowano tutaj ze Śląska. We wsi Gośniewice Nowe, w gminie Jasieniec, archeolodzy natrafili na jamy gospodarcze, fragmenty ceramiki i szpil do spinania szat. Podobnych odkryć dokonano w Odrzywołku, gmina Belsk Duży.
O wynikach badań wykopaliskowych na cmentarzysku w Czersku i o kulisach pracy archeologa interesująco mówiła mgr Katarzyna Watemborska-Rakowska (Dział Epoki Żelaza). Wykład na temat osadnictwa we wczesnym średniowieczu w grodzie zamku w Czersku wygłosiła mgr Urszula Szewczuk (Dział Średniowiecza i Archeologii Czasów Nowożytnych), która opowiadała o wyrobach ceramicznych, ozdobach kobiecych czy też o wyposażeniu średniowiecznego wojownika.
Dla najbardziej wytrwałej publiczności na sam koniec został niezwykle ciekawy referat dra Wojciecha Borkowskiego o szkucie (32, 5 m dł.) znalezionej w stawie, mogącym być kiedyś częścią Wisły, u podnóża zamku w Czersku. Obiekt ten pływał ze zbożem po Wiśle i był większy od statku Santa Maria (23-27 m dł.), którym w tym samym czasie (XV wiek) wypłynął Krzysztof Kolumb, żeby odkryć drogę do Indii – a przez przypadek odkrył Amerykę. – Wszystkie tereny, o których dzisiaj opowiadaliśmy, do lat 60- tych XX w. należały do powiatu grójeckiego. Staramy się wkroczyć wszędzie tam, gdzie tylko możemy. Zapraszajcie nas, jeśli jesteście zainteresowani najstarszą historią Grójca – powiedział dr Borkowski, zastępca dyrektora ds. Badań i Ochrony Obiektów Archeologicznych.
–Liczymy na to, że współpraca z Państwowym Muzeum Archeologicznym przyczyni się do zapełnienia białej plamy, jaką są najdawniejsze dzieje naszego miasta – podsumował R. Matyjas.
Szymon Wójcik