Ubiegły rok był naprawdę nietypowy. Możemy podsumować go jednym słowem – koronawirus. Ale czy tylko to będziemy pamiętać? Zapraszamy do przeglądu najważniejszych wydarzeń 2020 roku w Areszcie Śledczym w Grójcu i wyzwań, którym musiała sprostać Służba Więzienna. Naprawdę dużo się działo.
Rok 2020 już za nami. Wszyscy czekamy, aby ten dziwny czas naznaczony pandemią już minął. Pomimo wielu trudności związanych z ograniczeniami, będącymi następstwem szerzącej się choroby COVID-19, funkcjonariusze grójeckiej jednostki penitencjarnej oprócz swoich zadań służbowych, zrealizowali szereg projektów społecznych i działań w środowisku lokalnym.
Zaczęło się zupełnie niespodziewanie. W pierwszych dniach stycznia ubiegłego roku zrealizowaliśmy finał akcji Dobro czyń cały rok. Areszt Śledczy w Grójcu i fundacja Alfabet Doświadczeń przeprowadzili zbiórkę darów dla podopiecznych Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach. Odrobina zaangażowania i parę gestów dobrej woli, pozwoliły dostarczyć do Przedszkola w Laskach kilka pudeł słodyczy. Wywołało to wiele radości u dzieci. Doświadczenie z wizyty w Przedszkolu dla Niewidomych w Laskach, stało się pewnego rodzaju przepowiednią i siłą napędową do kolejnych akcji pomocowych realizowanych przez Areszt Śledczy w Grójcu – aby być dobroczyńcą cały rok.
Sytuacja w Polsce i na świecie determinowała kolejne działania, w które zaangażowani byli mundurowi z Aresztu Śledczego w Grójcu i Oddziału Zewnętrznego w Stawiszynie. W ramach zainicjowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości akcji #ResortSprawiedliwościPomaga, mającej na celu podejmowanie działań w celu przeciwdziałania rozszerzaniu się pandemii koronawirusa, uruchomiliśmy innowacyjny projekt – produkcję maseczek ochronnych. Skazani odbywający karę w grójeckiej jednostce penitencjarnej, przy aktywnym udziale funkcjonariuszy Służby Więziennej, rozpoczęli szycie maseczek ochronnych. Produkcja środków ochrony osobistej była także realizowana w Oddziale Zewnętrznym w Stawiszynie. Dzięki temu, każdego dnia z linii produkcyjnej otrzymywaliśmy ponad setkę gotowych maseczek. Były one wykorzystywane nie tylko na potrzeby własne jednostki. Trafiły one także do strażaków Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Grójcu, którzy wykorzystywali je podczas działań ratowniczo-gaśniczych.
Służba Więzienna nie pozostawała bierna na potrzeby społeczne. Jednym z projektów, który pozytywnie nas zaskoczył, była akcja Łańcuch dobrej woli dla DPS w Lesznowoli. Przez kilka dni w jednostkach w Grójcu i Stawiszynie zbierane były środki dezynfekujące i różnego rodzaju materiały higieniczne i pielęgnacyjne niezbędne w pracy rehabilitacyjnej z osobami starszymi. Ilość zebranych środków była imponująca. Było to wyrazem dużego zaangażowania Służby Więziennej w walce z epidemią.
Grójeccy więziennicy nie potrafią także przejść obojętnie obok pokrzywdzonych zwierząt. W ramach akcji pomocowych organizowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości i Służbę Więzienną, funkcjonariusze Aresztu Śledczego w Grójcu przekazali na rzecz Schroniska dla Bezdomnych Zwierząt w Radomiu ponad 150 kg żywności i karmy dla czworonogów. Była to wspólna akcja funkcjonariuszy SW i Mazowieckiej Policji. Współpraca służb mundurowych pokazała, że działając ramię w ramię, można osiągnąć naprawdę wiele dobrego. Dzięki zaangażowaniu obu służb, niemal 500 czworonogów z radomskiego schroniska zyskało oprócz żywności (łącznie ponad pół tony), wyrazy miłości od wszystkich darczyńców.
W maju ubiegłego roku włączyliśmy się czynnie w projekt Murem za medykiem. To akcja, która zwraca uwagę na problemy środowiska medycznego, stojącego w pierwszej linii w walce z wirusem SARS-CoV-2. W geście solidarności ze służbami zmagającymi się ze skutkami pandemii, dostarczyliśmy ponad 100 litrów wody, napojów izotonicznych i elektrolitowych na potrzeby zespołów wyjazdowych ratownictwa medycznego działających na terenie Grójca i Warki. To oni ratują życie! Obyśmy nigdy nie potrzebowali ich pomocy.
W grudniu 2020, tuż przed Wigilią, mieliśmy okazję wziąć udział w wyjątkowym wydarzeniu. Przedstawiciele Aresztu Śledczego w Grójcu dzielili się prezentami ze wspaniałą rodziną, która pozostaje pod opieką Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Grójcu. Dzięki hojności funkcjonariuszy i pracowników Aresztu oraz PCPR w Grójcu, wypełniliśmy bagażnik samochodu prezentami po brzegi. Razem z koordynatorem pieczy zastępczej pojechaliśmy do jednej z rodzin zastępczych, gdzie mogliśmy przekazać – oprócz prezentów – wiele wsparcia, życzliwości i serdecznych życzeń dla całej rodziny. Przedstawicieli Aresztu Śledczego w Grójcu w roli Mikołajów naprawdę nikt się nie spodziewał. To było wyjątkowe spotkanie!
Rok 2020 był niewątpliwie trudnym czasem. Epidemia wirusa SARS-CoV-2 zdeterminowała niemal wszystkie aspekty życia społecznego, gospodarczego. Wymusiła podejmowanie wielu przedsięwzięć, których do tej pory nie realizowaliśmy. Minione 366 dni pokazały również, jak bardzo umiemy się dzielić dobrem, działać i służyć innym. Pomimo, iż na co dzień pozostajemy niewidoczni, to pamiętamy, że słowo „służba” wpisane jest w nazwę naszej formacji. Realizujemy ją za wysokim murem, z pełną odpowiedzialnością, na rzecz ochrony społeczeństwa.
Służba Więzienna, pomimo epidemii, nadal zobowiązana jest do realizacji swoich ustawowych zadań. W Areszcie Śledczym w Grójcu i Oddziale Zewnętrznym w Stawiszynie, z zachowaniem surowych zasad reżimu sanitarnego, w sposób ciągły wypełniane były wszystkie cele określone m.in. w Kodeksie karnym wykonawczym i Ustawie o Służbie Więziennej. Bramę Aresztu Śledczego w Grójcu w 2020 roku przekroczyło niemal 700 osadzonych – skazanych, ukaranych lub tymczasowo aresztowanych. Doprowadzonych przez organa ścigania do osadzenia z wolności było ponad 350 osób. W ubiegłym roku odnotowano także ponad 360 zwolnień z jednostki związanych z zakończeniem odbywania kary pozbawienia wolności lub uchyleniem tymczasowego aresztu.
W minionym roku w Oddziale Zewnętrznym w Stawiszynie oraz w Areszcie Śledczym w Grójcu zrealizowano łącznie 4 kursy zawodowe, przygotowujące do wykonywania zawodu elektryka, brukarza, technologa robót wykończeniowych w budownictwie. Zdobycie nowego zawodu jest bardzo ważnym elementem procesu readaptacji społecznej skazanych.
Na terenie Oddziału Zewnętrznego w Stawiszynie działa Centrum Kształcenia Ustawicznego, w którym na kwalifikacyjnym kursie zawodowym trwającym dwa semestry, kształcą się przyszli stolarze. Do Stawiszyna chętnie przyjeżdżają osadzeni z całej Polski, gdzie mogą zdobyć bardzo atrakcyjny zawód, zwiększający ich szanse na rynku pracy po opuszczeniu murów zakładu karnego. Edukacja, nauczanie jest jednym z podstawowych elementów oddziaływań resocjalizacyjnych realizowanych przez Służbę Więzienną. Kursy zawodowe są bardzo atrakcyjną formą kształcenia ustawicznego. Dają możliwość w dość krótkim czasie uzyskania lub uzupełnienia kwalifikacji w danym zawodzie. A nowy zawód to nowe możliwości podjęcia pracy i zdobywania środków do życia w akceptowany społecznie sposób. Kwalifikacyjny kurs zawodowy na kierunku stolarz w Oddziale Zewnętrznym w Stawiszynie, jest jedynym tego typu kursem prowadzonym przez Służbę Więzienną w okręgu warszawskim.
Celem resocjalizacyjnym kary pozbawienia wolności jest wzbudzanie w skazanym woli współdziałania w kształtowaniu jego społecznie pożądanych postaw, w szczególności poczucia odpowiedzialności oraz potrzeby przestrzegania porządku prawnego i tym samym powstrzymania się od powrotu do przestępstwa. Dlatego w zakładach karnych prowadzi się zindywidualizowane oddziaływania w ramach określonych typach i rodzajach zakładach karnych. Jednym z takich oddziaływań są programy resocjalizacji prowadzone głównie przez kadrę penitencjarną. Pomimo licznych ograniczeń związanych z epidemią, w 2020 roku przeprowadzonych zostało ponad 30 programów resocjalizacji. Wśród najważniejszych programów wymienić należy Trening Zastępowania Agresji skierowany głównie do osób skazanych za przestępstwa z użyciem przemocy oraz HIOB – program psychokorekcyjny dla skazanych za przestępstwa związane z prowadzeniem pojazdów pod wpływem alkoholu lub substancji odurzających. To bardzo ciężka praca i duża odpowiedzialność funkcjonariuszy Służby Więziennej. Wszystkie te oddziaływania łączy jeden cel – niwelowanie deficytów będących przyczyną wejścia w konflikt z prawem oraz kształtowanie postaw społecznie pożądanych, ułatwiających społeczną readaptację skazanych.
Jednostki penitencjarne okręgu warszawskiego realizują także programy społeczne. Areszt Śledczy w Grójcu brał udział w kampanii społecznej Raz, dwa, trzy … zginiesz TY! skierowanej do przyszłych i początkujących kierowców, ale również piratów drogowych, którzy zbieranie punktów karnych traktują jako hobby. W ubiegłym roku mieliśmy też okazję poprowadzić projekt edukacyjno-profilaktyczny Więzienie – stracony czas, skierowany do młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, świetlic środowiskowych oraz placówek wychowawczych.
Miniony rok to okres wielu wyzwań. Był to czas wzmożonego wysiłków także dla funkcjonariuszy Aresztu Śledczego w Grójcu. Umiejętność dostosowywania się do zmieniających się warunków a także zaangażowanie funkcjonariuszy w wypełnianiu swoich obowiązków, pozwoliło zrealizować – oprócz ustawowych zadań – szereg innych projektów społecznych. Wiele inicjatyw podejmowanych przez kadrę penitencjarną oraz przedsięwzięć zrealizowanych w ramach akcji #ResortSprawiedliwościPomaga, pozwala wyciągnąć jeden wniosek. To był – mimo epidemii – dobry rok. Będziemy go pamiętać nie przez pryzmat koronawirusa, a przez szereg pozytywnych inicjatyw, które mieliśmy okazję w ubiegłym roku zrealizować.
Opracowanie ppor. Marek Pikulski